📚 สรุปหนังสือ วิถีอิคิไก (How to Ikigai)

👋 สิ่งที่ได้เรียนรู้จากหนังสือเล่มนี้

“อิคิไก (Ikigai)” เป็นเหมือนจุดมุ่งหมายของชีวิตที่ให้คำตอบแก่เราว่า “เราดำรงอยู่เพื่อสิ่งใด?” ซึ่งสิ่งเหล่านี้มีอยู่ในตัวเราทุกคน หน้าที่ของเราคือ การออกผจญภัยค้นหามัน เมื่อเราค้นพบมันแล้ว ชีวิตจะมอบเหตุผลการตื่นในทุก ๆ เช้าให้แก่เราว่า เราลุกขึ้นตื่นมาเพื่อจะทำสิ่งใด

ตอนนี้เรามีช่อง YouTube แล้ว! Podcast สำหรับคนรักหนังสือและการพัฒนาตัวเอง ใครสนใจ อย่าลืมไปติดตามกันได้นะครับ : )

ตอนนี้เรามีช่อง YouTube แล้ว! Podcast สำหรับคนรักหนังสือและการพัฒนาตัวเอง ถ้าเพื่อน ๆ กดติดตาม ผมจะรู้สึกดีมากครับ

😎 1 ประโยคที่ชอบที่สุดของหนังสือเล่มนี้

“จงเปิดใจรับแสงแห่งความรู้ที่อิคิไกจะมอบให้ จงสำรวจ จงลองลงมือทำ จงใฝ่ฝัน ลองย้อนกลับไปนึกถึงวัยเด็กของคุณ เพื่อหาดูว่าคุณมีแววอะไรบ้าง”

สรุปหนังสือ วิถีอิคิไก (How to Ikigai) เขียนโดย Tim Tamashiro

อิคิไก (Ikigai) คืออะไร?

• อิคิไกเป็นคำศัพท์ และแนวคิดที่มาจากโอกินาวาประเทศญี่ปุ่น
• Ikigai (อิคิไก) ซึ่งเกิดจากคำสองคำคือ iki ที่แปลว่า ชีวิต และ gai ที่มีความหมายว่า คุณค่า ดังนั้น Ikigai จึงหมายถึง คุณค่าของชีวิต
• อิคิไก จะทำให้เราลุกจากเตียงทุกวันด้วยความชัดเจนในใจตั้งแต่แรกเลยว่า เราตื่นขึ้นมาเพื่ออะไร
• อิคิไก คือ “เหตุผลที่ทำให้เราลุกขึ้นจากเตียงในตอนเช้า”
• อิคิไก คือ สิ่งที่เราทำอยู่ทุกวัน ซึ่งมีความหมายต่อตัวเราและผู้อื่น
• อิคิไก คือ การได้มีโอกาสแบ่งปันสิ่งที่ดีที่สุดในตัวเราแก่ผู้อื่น
• การใช้ชีวิตแบบอิคิไก คือ หัวใจสำคัญในการสร้างจุดมุ่งหมายระยะยาวให้แก่ชีวิต
• อิคิไก เป็นเหมือนลายแทงนำทางจุดมุ่งหมายในชีวิต และการค้นพบพรสวรรค์ของตัวเอง
• อิคิไก = วงจรแห่งการใช้พรสวรรค์
• ทันทีที่ค้นพบพรสวรรค์ของตัวเอง แต่ละวันที่ฝึกฝนใช้ชีวิตแบบอิคิไก เราก็จะยิ่งใช้พรสวรรค์นั้นได้ดีขึ้น และจะได้รู้จักแบ่งปันพรสวรรค์ที่มีกับคนอื่น ๆ และคนเหล่านั้นจะตอบแทนกลับคืนมา อิคิไกจึงเป็นดั่งลายแทงที่มีเส้นทางเป็นวงจรแห่งการใช้พรสวรรค์ของเรา
• อิคิไกเป็นส่วนหนึ่งของชีวิตที่มีความสมดุล ซึ่งทำให้ดำเนินชีวิตได้อย่างสุขสบายและเบิกบานใจ
• หัวใจของอิคิไกคือได้ทำในสิ่งที่เราเกิดมาเพื่อมัน เรามีพรสวรรค์ที่รอคอยให้ถูกดึงออกมาใช้ให้เกิดประโยชน์ การทำความเข้าใจอิคิไกเป็นหนทางหนึ่งที่จะช่วยให้พรสวรรค์นั้นได้มีโอกาสถูกนำออกมาใช้
• อิคิไกเกิดขึ้น เมื่อเรามุ่งมั่นจดจ่อในสิ่งที่ทำได้ดี ทำได้เก่ง และรักที่จะทำ
• ทำในสิ่งที่ตัวเองรัก เก่งในเรื่องนั้น ๆ ทำในสิ่งที่โลกต้องการ และได้รับสิ่งตอบแทนในการกระทำนั้น นี่เป็นแนวปฏิบัติของชาวญี่ปุ่นที่ยอดมืออาชีพในหลายวงการมาแล้ว
• สมการ อิคิไก (Ikigai) คือ I = te + g + r
  • Ikigai = ความมั่งคั่งทางเวลา (Time affluence) + พรสวรรค์ (Gifts) + รางวัลตอบแทน (Rewards)
• ลายแทงอิคิไก 4 ข้อ
  1. ทำในสิ่งที่คุณรัก (Do what you love)
  2. ทำในสิ่งที่คุณถนัด เก่ง หรือทำได้ดี (Do what you’re good at)
  3. ทำในสิ่งที่โลกต้องการ (Do what the world needs)
  4. ทำในสิ่งที่จะได้รับรางวัลตอบแทน (Do what you can be rewarded for)

• อิคิไก 2 รูปแบบ
  1. อิคิไกครึ่งรูปแบบ (Haft Ikigai) เน้นที่ตัวเรา เช่น เรารักอะไร เราเก่ง ถนัด และทำอะไรได้ดี (ข้อที่ 1 ทำในสิ่งที่คุณรัก Do what you love และ 2 ทำในสิ่งที่คุณถนัด เก่ง หรือทำได้ดี Do what you’re good at)
  2. อิคิไกเต็มรูปแบบ (Full Ikigai) เป็นอิคิไกครบวงจร เช่น เราจะทำสิ่งที่ตัวเองรักได้ยังไง ทำในสิ่งที่เราเก่งได้อย่างไร จะแบ่งปันให้โลกนี้ได้อย่างไร และเราจะได้รับสิ่งตอบแทนยังไง (ทั้ง 4 ข้อ ข้อที่ 1 ทำในสิ่งที่คุณรัก Do what you love และ 2 ทำในสิ่งที่คุณถนัด เก่ง หรือทำได้ดี Do what you’re good at ข้อ 3 ทำในสิ่งที่โลกต้องการ Do what the world needs และข้อ 4 ทำในสิ่งที่จะได้รับรางวัลตอบแทน Do what you can be rewarded for)

ความเป็นมาของอิคิไก

• อิคิไกเป็นแนวคิดที่มาจากผู้คนบนเกาะเล็ก ๆ ในจังหวัดโอกินาวา ประเทศญี่ปุ่น
• อิคิไกคือปรัชญาโบราณที่คิดขึ้นโดยปราชญ์แห่งโอกินาวา โอกินาวาได้ให้ปรัชญา แนวคิด และสร้างคำว่าอิคิไกขึ้นมา
• อิคิไกเป็นแนวคิดที่มีมาร่วมพันปี (จากยุคเฮอัน คศ 749-1185)
• แรกเริ่มเดิม อิคิไก (Ikigai) มาจากคำว่า ikikai ที่แปลว่าเปลือกหอย

อิคิไกแบบเวนน์

• แผนภาพเวนน์เป็นการตีความสมัยใหม่ที่คิดขึ้นโดย Marc Winn เขาเป็นผู้ที่กลั่นกรอง และตีความหมายของอิคิไกออกมาได้ขึ้นภาพมากขึ้น ทำให้คนเข้าใจอิคิไกดียิ่งขึ้น
• อิคิไกคือจุดมุ่งหมายในการมีชีวิตอยู่ แผนภาพนี้ช่วยบ่งบอกถึงจุดหมายของชีวิตคนเรา

รู้จักอิคิไกมากขึ้น (Ikigai)

• เมื่อได้ลองสัมผัสสิ่งที่เป็นอิคิไกของตัวเอง มันเหมือนเราได้รับพลังพิเศษ เปรียบเสมือนได้ติด GPS ให้กับชีวิตตัวเอง จะรู้ตัวว่ากำลังอยู่ ณ จุดใดของชีวิต และรู้ว่าเรามีศักยภาพจะก้าวต่อไปยังจุดใด ภาพชีวิตปัจจุบันและอนาคตจะชัดเจนขึ้น
• อิคิไกเป็นการออกเดินทางเพื่อค้นหาตนเอง ต้องมุ่งมั่นตามหาและเรียนรู้ระหว่างการค้นหา
• หากต้องการเตรียมตัวเข้าสู่วิถีอิคิไก สิ่งที่ต้องทำคือ ตัดสินใจที่จะเปลี่ยนแปลงชีวิต และต้องเลือกทำในสิ่งที่อยากทำ
• คอยเฝ้าสังเกตว่ามีอะไรบ้างที่กระตุ้นความสนใจเราได้ อะไรที่เข้ามาในชีวิต แล้วทำให้เราลุกขึ้นมาทุ่มเทใส่ใจกับสิ่งนั้น และทำให้อยากศึกษาเรียนรู้ให้มากขึ้น
• เมื่อค้นพบอิคิไก มันจะกลายเป็นขุมปัญญาสำหรับเราไปตลอดชีวิต เป็นดั่งพลังวิเศษของเรา
• การค้นพบตัวตนที่แท้จริง และพบอิคิไกของตนเอง อิคิไกจะทำให้เราเข้าใจได้ชัดว่า เราเกิดมาเพื่ออะไร
• อิคิไกคือคุณค่าของชีวิต ไม่มีใครมาบอกได้ว่า คุณค่าของชีวิตเราคืออะไร เราเท่านั้นที่บอกตัวเองได้
• มีความกลัวเพียงอย่างเดียวที่สร้างความเคลือบแคลงในอิคิไก คือ ความกลัวที่จะหาอิคิไกของตนไม่พบ
• อิคิไกต้องใช้เวลา การฝึกฝนและใช้ความคิดสร้างสรรค์ ต้องมีเป้าหมายเพียงหนึ่งเดียวที่มุ่งมั่นจะบรรลุให้ได้ ต้องเข้าใจการต่อสู้ภายในตัวเองเพื่อจะได้ตระหนักถึงศักยภาพสูงสุดที่ตนมี
• อิคิไก คือ ความเข้าใจเดียวว่า อะไรคือสิ่งที่เรารักจะทำ อะไรคือสิ่งที่เราเก่ง ซึ่งเป็นสิ่งที่โลกต้องการ และจะได้อะไรตอบแทน
• ความเพียร จะเป็นตัวช่วยให้เราทำในสิ่งที่เป็นอิคิไกของเราในวันนี้ และกลับมาทำในวันพรุ่งนี้ต่อ ๆ ไปได้อีก เพราะฉะนั้น เราจำเป็นต้องมีความเพียร
• อิคิไกอาจจะไม่ใช่สิ่งที่สร้างรายได้ แต่มันคือสิ่งที่ทำให้เรารู้สึกได้รับรางวัลตอบแทน อะไรบางอย่างเมื่อได้ทำสิ่งนั้น เช่น เมื่อเราเริ่มแบ่งปันเรื่องราวให้กับโลกภายนอก ผู้อ่านก็จะพากันแสดงความชื่นชม นี่คือสิ่งที่เป็นการตอบแทนนั่นเอง
• อิคิไกที่แท้จริง คือ อะไรบางอย่างที่อยากทำเมื่อมีโอกาสโดยไม่ได้คิดถึงเรื่องค่าตอบแทน เมื่อทำอะไรก็ตามที่เป็นอิคิไก ให้นึกถึงรางวัลตอบแทนที่ไม่ใช่เงินทอง แต่เป็นสิ่งที่ช่วยเติมเต็มความสุขของเรา
  • เช่น การช่วยเหลือผู้คน สร้างสรรค์สิ่งที่ดีงาม ทำให้คนมีความสุข ช่วยดูแลใครบางคน มอบสิ่งใด ๆ ให้คนรอบข้าง สั่งสอนให้ความรู้ผู้อื่น ช่วยเยียวยารักษาคนเจ็บไข้
• อิคิไกที่เป็นงานพิเศษเพื่อหารายได้เสริม
  • อย่าเริ่มทำเพียงเพราะหวังว่ามันจะสร้างรายได้เป็นกอบเป็นกำ งานพิเศษอาจทำให้มีรายได้เสริมเพิ่มเล็กน้อย แต่อิคิไกในงานพิเศษเสริมรายได้นั้น จะสร้างคุณค่าทางจิตใจมากกว่าสร้างจำนวนเงินในบัญชี
• อิคิไก จะบ่งบอกถึงการกระทำ เช่น
  • ให้บริการ….
  • สร้างความสุข…
  • สร้างเสริม…
  • มอบให้..
  • แนะนำสั่งสอน…
  • สร้าง…
  • ผูกสัมพันธ์…
  • เชื่อมโยง…
  • สื่อสาร…
  • ทำ….
  • เริ่ม….
  • ช่วย….
  • เชื่อ….
• สละเวลาเพียงเล็กน้อยให้อิคิไกทุก ๆ วัน เราจะรู้สึกถึงความสุข และการได้รับรู้ถึงรางวัลตอบแทนที่มาจากอิคิไกได้ในทันที ทำในสิ่งที่รัก ทำในสิ่งที่ถนัด เริ่มวันนี้ แล้วจงทำอีกในวันพรุ่งนี้ต่อ ๆ ไป

ทำสิ่งที่รัก

• แต่ละวันคุณให้ความสำคัญกับความสุขมากแค่ไหน ในแต่ละวันเราได้ทุ่มเททำในสิ่งที่ตัวเองรักกี่เปอร์เซ็นต์
• ตอนเราเป็นเด็ก 100% ของหนึ่งวันหมดไปกับการได้ทำสิ่งที่ตัวเองรัก เมื่อเติบโตเป็นผู้ใหญ่ สิ่งที่เคยทำให้เราสนุกสนานก็ค่อย ๆ หายไป จงกลับไปเป็นเด็กอีกครั้ง แล้วเราจะพบอิคิไกได้เร็วขึ้น

จงทำในสิ่งที่เราเก่ง เพราะทุกคนมีพรสวรรค์

• ศักยภาพในการสร้างให้ชีวิตประสบสำเร็จ นั้นมีอยู่ในตัวเรา นับตั้งแต่วันที่เกิดมาแล้ว
• พรสวรรค์คือสิ่งที่เรารู้สึก และทำมันได้ง่าย
• เน้นในส่วนที่เราเก่ง ทำมันได้ง่าย เช่น ถ้าเราเล่นกีฬาเก่งแต่ทำอาหารไม่เป็น ก็ให้เน้นที่เล่นกีฬา การทำอาหารอาจไม่ใช่ทางของเรา
• พรสวรรค์เป็นเรื่องความสามารถเฉพาะตัวที่ภายในตัวตน ไม่จำเป็นต้องไปค้นหาให้วุ่นวาย แค่ดูว่าอะไรที่เราทำได้ง่าย ๆ และทำไมเลือกที่จะทำสิ่งนั้นอยู่เสมอ ๆ
• สังคมมักบอกเราว่า เราต้องแก้ไขจุดอ่อนของตัวเองมากกว่าไปเน้นที่จุดแข็งของเรา สังคมแนะนำผิด
• เมื่อเราทุ่มพลังพัฒนาจุดแข็ง ความก้าวหน้าจะเกิดขึ้นเป็นทวีคูณ
• ลองนึกดูว่า ถ้าทุก ๆ วันเราได้ทำแต่เรื่องที่เราทำได้ดี ทำได้เก่ง ชีวิตจะเป็นเช่นไร

จุดมุ่งหมายในชีวิตคืออะไร

• เราอาจเคยสงสัยในชีวิตว่า ฉันเกิดมาเพื่ออะไร นี่คือคำถามที่ผู้คนครุ่นคิดมานานนับล้านปี เป็นคำถามที่บางคนก็หาคำตอบไม่เจอเลยตลอดชีวิต วิธีที่ช่วยค้นหาคำตอบนี่คือ หาอิคิไกให้พบ แล้วเราจะรู้จุดหมายในชีวิต
• เมื่อค้นพบอิคิไกของตัวเอง อิคิไกจะช่วยเตือนสติเราว่า “ชีวิตเรามีค่ามากเพียงใด”

ศัตรูของอิคิไก

• ความกลัวต่อความล้มเหลว
• ความกลัวต่อความสำเร็จ
• ความกลัวต่อความคิดเห็นของคนอื่น
• ความกลัวต่อความยากลำบาก

มีเวลามากมายเป็นทรัพย์ = ความมั่งคั่งที่แท้จริง

• ผลงานวิจัยชี้ว่า การเลือกว่าจะให้คุณค่าต่อเงินหรือให้คุณค่าต่อเวลา คือ ปัจจัยสำคัญที่สุดในการทำให้ความสุขเพิ่มพูนขึ้น
• ความหมายของชีวิตขึ้นอยู่กับว่า เราเป็นคนร่ำรวยเวลาหรือขัดสนเวลา
• ถ้าทุ่มเทพลังทั้งหมดให้งานจนรู้สึกเหมือนไม่มีเวลาทำอย่างอื่น นั่นถือว่าเป็นคนขัดสนเวลา
• เราต้องการเวลาอย่างมากเพื่อทำอย่างอื่น ๆ ที่ต้องการหรือสิ่งที่เรารัก
• ถ้าเรามีเวลาทำในสิ่งที่เรารัก แสดงว่าเราเป็นผู้มีเวลาเป็นทรัพย์แล้ว และนั่นคือความมั่งคั่งที่แท้จริง

ลงมือค้นหาอิคิไก (Ikigai)

• จุดเริ่มต้นค้นหาอิคิไกคือการตั้งคำถามกับตนเองอย่างลึกซึ้งด้วยคำถามที่ชัดเจน 2 คำถามนี้ คุณชอบอะไร คุณเก่งเรื่องใด
• อันดับแรกต้องทำความเข้าใจก่อนว่าเรากำลังแสวงหาอะไรอยู่ ต้องเริ่มต้นที่ใดสักที่หนึ่ง จงสำรวจ จงลองลงมือทำ จงใฝ่ฝัน ลองย้อนกลับไปนึกถึงวัยเด็กของคุณ เพื่อหาดูว่าเรามีแววอะไรบ้าง เพราะมันอาจจะเป็นอิคิไกของเรา
• ลองเริ่มจากจดรายการสิ่งต่าง ๆ ที่รักจะทำและสิ่งที่เราเก่ง แล้วในแต่ละวัน ให้ลองลงมือทำสิ่งที่อยู่ในรายการนั้น
• ยิ่งได้ลองอะไรมากขึ้นเรื่อย ๆ ก็เริ่มเข้าใจว่าเราเก่งอะไร และไม่เก่งอะไร
• การค้นหาอิคิไกเหมือนการวิ่งมาราธอน ที่ต้องฝึกฝนและเรียนรู้ว่าอะไรที่ได้ผลดีที่สุดสำหรับตัวเอง ไม่มีคำว่าการเจออิคิไกเพียงชั่วข้ามคืน
• เรามีอิคิไกเป็นส่วนหนึ่งของชีวิต ลองเริ่มในบางเวลาดูก่อน มีทางเป็นไปได้ 2 ทาง คือ เราจะทำอิคิไกเป็นงานพิเศษเพื่อหารายได้เสริม หรือจะทำอิคิไกเป็นงานพิเศษเพื่อช่วยเหลือผู้คน

จงแสวงหาต่อไป แค่ตามหาอิคิไกก็สนุกแล้ว